Wojenne role psów

Eric Baratay, historyk i specjalista historii zwierząt,

odpowiada na pytania naszych młodych reporterów

 

Psy-sanitariusze

Na początku wojny to psy pomagały znajdować rannych po bitwie. U Francuzów i Niemców – Anglicy nie używali psów do tych celów - psy-sanitariusze wyszukiwały rannych i doprowadzały do nich ekipy medyczne, nosiły lekarstwa.

Ich służba nie trwała długo, bo konflikt szybko zmienił się wojnę pozycyjną. Teren między wrogimi okopami nie był zbyt rozległy i rannych łatwo znajdowano. Psy nie były potrzebne.

 

Psy-wartownicy

Podczas wojny pozycyjnej psy pracowały inaczej, na przykład pełniąc wartę w okopach. Wybierano psy z dobrych węchem i słuchem, które potrafiły wyczuć żołnierzy przeciwnej armii próbujących podkraść się pod okopy. Schwytani jeńcy byli dobrym źródłem informacji.

Psy te potrzebowały doskonałych opiekunów, by móc skutecznie pracować. Tak było w armii angielskiej i niemieckiej. Francuzom za to wydawało się, że pies może zastąpić człowieka. Znane są przypadki psów, które stały same na warcie całą noc bez odpoczynku i bez obecności czy zachęty opiekuna. Niektóre z nich zapadały na choroby czy dostawały paraliżu mięśni na skutek ciągłego nawąchiwania i stawiania uszu, tylko dlatego, że nikt się nimi fachowo nie opiekował.

Psy-tragarze

Zakładano im na grzbiet torby, w których roznosiły w okopach granaty, małe pociski czy żywność. Psy nie są zbyt wysokie, nie było ich więc tak widać jak ludzi, szczególnie w płytkich rowach.

Psy-posłańcy

Te psy przenosiły meldunki. W zależności od kraju różnie się nimi posługiwano :

U Anglików stawiano na silną więź między psem i jego opiekunem. Psa zabierano na pierwszą linię, gdzie był przywiązywany. Gdy trzeba było zanieść wiadomość, przymocowywano ją do obroży i psa puszczano, by odnalazł swego opiekuna pozostawionego na tyłach.

W armii francuskiej uczono psy, by poruszały się między chorągiewkami. Gdy pies dotarł do drugiej chorągiewki, sam wiedział, że ma teraz wrócić do pierwszej. Dzięki temu opiekun nie był potrzebny.

Po stronie niemieckiej wybrano drogę pośrednią. Niemiecki pies miał dwóch opiekunów i był szkolony, by chodzić od jednego do drugiej. Aby uniknąć śmierci jednego z opiekunów, niemieckie psy nie przenosiły wiadomości między pierwszą linią frontu a tyłami, lecz pracowały równolegle do linii frontu.

Na początku żołnierze wszystkich armii nie bardzo rozumieli, do czego te psy służą. Niektórzy chcieli przygarnąć czworonogi, by mieć towarzystwo. Znane są historie, jak żołnierze dawali psom kości czy mięso, i one, zamiast iść dalej z meldunkiem, zatrzymywały się na poczęstunek. Trzeba było kilku miesięcy nauki, żeby żołnierze zrozumieli, że nie powinni odciągać psów od służby

   

  Psy również nosiły maski przeciwgazowe

 

Z okopów na bulwar w Hollywood: Rintintin, niezwykłe psie życie

Znany z filmów pies Rintintin grał w filmach o kowbojach i Indianach, brał też udział w programach telewizyjnych jako pies garnizonu w Ameryce. Znalazł go ameryka we francuskiej wiosce, którą zajmowali Niemcy. Amerykanie zbombardowali ją w 1918 roku. Po wycofaniu Niemców amerykanin wszedł do wielkiego budynku, w którym odkrył psiarnię. Niemcy trzymali tam swoje psy pracujące dla wojska. Wszystkie one zginęły za wyjątkiem jednej suki i jej szczeniąt. Żołnierz rozdał szczeniaki kolegom. Dla siebie zachował dwa, suczkę i pieska, którym dał imiona Rintintin i Nenette.

 

W tamtym czasie istniały słynne laleczki o tych imionach, które były symbolem pary ocalałej z bombardowania. Uważano, że przynoszą one szczęście. Amerykanin pomyślał, że te szczeniaki miały wiele szczęście podczas bombardowania psiarni. Jemu też miały przynieść szczęście.

 

Tak też się stało. Żołnierz przeżył wojnę i postanowił zabrać psy do Ameryki. Przedtem jednak odszukał niemieckiego jeńca, który powiedziaż mu, jak się tymi psami opiekować i je szkolić. Były to bowiem owczarki alzackie, psy nowej rasy wyhodowanej w Niemczech pod koniec XIX wieku i mało znanej na świecie. Nenette zdechła podczas podróży. Za to Rintintin po dotarciu do USA okazał się psem bardzo inteligentnym i pojętnym. Z właścicielem występował w cyrku i pokazywał sztuczki, aż zauważył go producent filmowy i zatrudnił jako aktora w westernach, gdzie grał amerykańskiego psa walczącego z Indianami.

 

Był to jeden z najsławniejszych psów XX wieku, a jego życie zaczęło się w okopach I wojny światowej.

 

Jeżeli chcesz się dowiedzieć więcej o roli zwierząt podczas wojny, kliknij tutaj >>>

 

Rozmowa: Anissa, Chloé, Clara, Dagmara i Gaïa | Redakcja młodzieżowa Grand méchant loup
Rysunki: Alina , Anissa und Dagmara | Redakcja młodzieżowa Grand méchant loup

Fotografia: Le Miroir N°234 am 19. Mai 1918

© Grand méchant loup | Marzec 2014